Czas leczy rany – Wojciech Chmielarz „Rana”

W swojej książce Wojciech Chmielarz przedstawia świat młodzieży, dzieci, które zostają pozbawione swojego dzieciństwa. Na co dzień muszą być dorośli za swoich rodziców, dla rodzeństwa, w szkole. Uczniowie stołecznej szkoły prywatnej stykają się na każdym kroku z brutalnością, przemocą i negatywnymi emocjami.

Pod kołami pociągu ginie jedna z uczennic prywatnej warszawskiej szkoły – Marysia. Jej nauczycielka języka polskiego Elżbieta nie wierzy, że był to wypadek i zaczyna prowadzić śledztwo, jednak niedługo później sama ginie, a jej ciało znika. Klementyna – nowa nauczycielka matematyki, kobieta z różnymi tajemnicami wraz z Gniewomirem – uczniem, który interesuje się seryjnymi mordercami i jest społecznie nieprzystosowany – próbują rozwikłać zagadkę obu śmierci.

Chmielarz podaje czytelnikowi studium psychologiczne bohaterów, relacji międzyludzkich, gdzie każda postać nie jest jednoznacznie ani dobra, ani zła. Bohaterowie są skomplikowani, zapatrzeni w siebie, egoistyczni i zakłamani. Każdy z nich kryje jakiś sekret, został skrzywdzony lub tę krzywdę zadał. Żadna z postaci nie wzbudziła we mnie sympatii, no dobra, może Marysia da się lubić, sprawia wrażenie dziewczyny, która wie, po co jest w tej szkole, chce zmienić swoje dotychczasowe życie i stać się kimś. Jednak dziewczyna szybko ginie, a sprawą jej śmierci najbardziej interesuje się Elżbieta.

Książka ta ukazuje dzisiejszą młodzież, są to ludzie zbuntowani, często zdani tylko na siebie. Szkoła ukazana w powieści jest pełna tajemnic, świat nauczycieli i uczniów jest zamknięty, a wszystkie kłopoty (romanse, nastoletnie ciąże, fascynacje seryjnymi mordercami, groźby, a także myśli samobójcze) zamiata się pod dywan, udając, że się ich nie widzi.

Ciekawą postacią jest nowa matematyczka Klementyna – samotniczka z ciągłym poczuciem przegranej. Dokładnie czuje, że przegrała swoje życie. Kobietę przytłaczają rany jej przeszłości, a problemy finansowe zmuszają ją do powrotu do zawodu nauczycielki. Zaczyna pracę w prywatnej szkole prowadzonej przez ambitne małżeństwo. To początek niefortunnych zdarzeń w tym miejscu.

Rana jest nie tylko powieścią sensacyjną, czy kryminałem, dla mnie to przede wszystkim książka psychologiczna, gdzie czytelnik poznaje problemy nastolatków z bogatych rodzin, przygląda się postawom rodziców i nauczycieli oraz relacjom międzypokoleniowym. Uczniowie próbują zmierzyć się z wieloma problemami, stykają się ze śmiercią, problemami domowymi, światem gangsterskim, nielegalnymi interesami zarazem nie mając pomocy ze strony dorosłych. Mamy tu do czynienia z nietuzinkową książką, w której ukazana jest geneza zła. Zakończenie jest zaskakujące, ale nie do końca satysfakcjonujące. Jeżeli spodziewacie się happy endu, u Chmielarza go nie dostaniecie, nie jest to książka lekka, jest ona mroczna, pełna tajemnic i przemocy zarówno fizycznej, jak i psychicznej. Polecam ją wszystkim, którzy lubią takie klimaty i nie boją się wkroczyć w świat zbrodni i psychologii.

Moja ocena: 7/10

„Jeśli musiała, kłamała i brała na siebie ciosy przeznaczone dla innych. Na tym polegało jej życie. Zakochanie obudziło w niej marzenie, żeby było inaczej”.

Chmielarz W., Rana, Wydawnictwo Marginesy, Warszawa 2019.